Η Ιστορία του Χαλλουμιού

Μακρόχρονη ιστορία

Το χαλλούμι παρασκευάζεται στην Κύπρο από αρχαιοτάτων χρόνων. Η πρώτη γραπτή αναφορά στο χαλλούμι γίνεται σε έγγραφο του Δόγη Leonardo Donna (1556), της περιόδου της κατοχής των Βενετών, ενώ το 1738 ο περιηγητής/συγγραφέας Richard Pococke σημειώνει ότι το χαλλούμι είναι διάσημο σε όλο το Λεβάντε.

Από τότε, το χαλλούμι αποτελούσε βασικό συστατικό της διατροφής των κατοίκων της Κύπρου. Παρασκευαζόταν στα περισσότερα σπίτια, στις στάνες των κτηνοτρόφων ή σε πρόχειρα τυροκομεία, αποκλειστικά από αιγοπρόβειο γάλα με εμπειρικό τρόπο. Ήταν, εξάλλου, ένας τρόπος για να συντηρηθεί το γάλα. Οι κτηνοτρόφοι της Κύπρου βασίστηκαν στο χαλλούμι ως πηγή πρωτεΐνης και σε πολλά χωριά, δημιουργήθηκαν συνεταιρισμοί, ώστε να φτιάχνουν περισσότερο και καλύτερο χαλλούμι. Οι συνταγές ποικίλλουν από χωριό σε χωριό  και η κάθε μία είχε τις δικές της μοναδικές τεχνικές και μυστικά συστατικά. Το χαλλούμι έγινε τόσο σημαντικό στην κοινωνία των χωριών, που πολλές οικογένειες κατά τον 19ο αιώνα είχαν επώνυμα όπως «Χαλλούμας», «Χαλλουμά», «Χαλλουμάκης», «Χαλλουμής». Στο χωριό Πυργά της επαρχίας Αμμοχώστου υπάρχει περιοχή «Χαλλουμάες».

Από τα πιο παραδοσιακά κυπριακά προϊόντα, το χαλλούμι είναι ο νόστιμος κρίκος που συνδέει τη γαστριμαργική και την πολιτιστική παράδοση της χώρας.

Μέχρι και σήμερα, ποσότητες χαλλουμιού παράγονται με τον παραδοσιακό τρόπο σε μικρά οικογενειακά τυροκομεία που είναι διάσπαρτα σε όλη την Κύπρο. Οι μεγαλύτερες όμως ποσότητες παράγονται σε μεγάλα μοντέρνα τυροκομεία, στα οποία, με την εφαρμογή της σύγχρονης τεχνολογίας, η διαδικασία έχει τυποποιηθεί, αυτοματοποιηθεί και η ποιότητα έχει σταθεροποιηθεί.

Το Χαλλούμι σήμερα

Το Χαλλούμι αποτελεί το δεύτερο σημαντικότερο εξαγώγιμο προϊόν της Κύπρου με ποσότητες που αγγίζουν σε αξία πάνω από €250 εκατομμύρια ετησίως. Οι εξαγωγές του προϊόντος ακολουθούν μία συνεχή αυξητική πορεία με κύριους εξαγωγικούς προορισμούς το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ελλάδα, τη Σουηδία, τη Γερμανία, την Αυστραλία και τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής.

Το «ΧΑΛΛΟΥΜΙ-HALLOUMI» είναι κατοχυρωμένο ως Κοινοτικό Συλλογικό Εμπορικό Σήμα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και ως Πιστοποιούν Εμπορικό Σήμα στην Κύπρο, το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ιορδανία, το Ομάν, την Αίγυπτο, το Κατάρ, την Σαυδική Αραβία και τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής. Η χρήση του Σήματος διέπεται από συγκεκριμένους Κανονισμούς, οι οποίοι προϋποθέτουν μεταξύ άλλων ότι η παραγωγή του προϊόντος πραγματοποιείται στην Κύπρο από εγκεκριμένο χρήστη, με βάση αυστηρές προδιαγραφές παραγωγής, σήμανσης και προέλευσης.